14-06-2017

Over Fernando Pessoa (8)


Wat doet een vreemdeling in Lissabon? Na een paar dagen herkent hij deze of gene inwoner: de krantenman, de blinde lotenverkoper – gisteren nog op de trappen naast het Estação Rossio. En is dat, nu in zijn vrijetijdskleding, de ober niet van het chique Faz Figura? Boven de ouderwetse zaak rechts ontdek ik een man in de smalle opening van de glasgordijnen. Met één hand aan de stof om zich zo nodig ogenblikkelijk onzichtbaar te maken tuurt hij de straat af. Net als ik ziet hij de zwaarinvalide man, het identiteitskaartje in diens rechterhand houdt hij alle dagen dat ik in Lissabon op dit punt langskom op dezelfde achteloze manier omhoog. Hij staat ietwat teruggetrokken op een stoepje naast een grote deur, zijn gezicht is ernstig mismaakt, donkerrood, gezwollen, onherkenbaar. De man achter de gordijnen observeert eerder de reacties van argeloze voorbijgangers dan de mismaakte bedelaar aan de voordeur. Wat jaren geleden nog zou hij een kermisattractie zijn geweest, nu is hij een vast onderdeel van de stad  geworden. Als twee meisjes vol afschuw hun hoofd afwenden, verschijnt er een glimlach op het gezicht van de man achter het raam, en voor de zoveelste keer die dag trekt hij de gordijnen dicht. Voor even. In een volgende ronde bekijkt hij de gedragingen van de buspassagiers of hij kijkt een koppel duiven na dat klapperend neerstrijkt tussen de asfalthobbels op de weg.
Zo moet Pessoa’s Benardo Soares de wereld hebben zien voorbijgaan. En uit de eenvoudige gebeurtenissen op straat haalt hij de thema’s binnen – schoonheid, verval, eenzaamheid, kunst, dood, identiteit. Gesprekken die elders in Europa in burgerlijke literaire salons gevoerd worden.


frb

Uit: Het perfecte licht. Uitgeverij Scorpio, Eckelrade 1999

Geen opmerkingen: