“Apollinaire is de dichter van het visionaire. ‘Alsof hij op zijn manier de godsdienst van de toekomst beleeft,’ schreef de Franse auteur Pascal Pia. Het verklaart wellicht waarom Pablo Picasso en Apollinaire elkaar gevonden hebben. Ze treden op als kameraden in een gezamenlijke strijd, maken zich los van het symbolisme en pleiten voor ‘een kunst met plastische waarden.’
‘Je ne te vois plus. Tu es mort?’ krabbelt Picasso boven een tekeningetje: de schrijver, een pak boeken onder elke arm, laat de hond van zijn moeder uit. Tot 1907 zal hij nog bij haar inwonen voor hij een eigen appartement aan de voet van Montmartre betrekt.
Het is het begin van een nieuwe eeuw, alle tekenen van vooruitgang zijn aanwezig, zeker in Parijs. Apollinaire leeft in een tijd die hem mateloos opwindt en stimuleert, onvermoeibaar zoekt hij naar het nieuwe – en geniet. ‘Je moet in alles modern zijn,’ noteert hij. Zo is ook het gedicht ‘La jolie rousse’ te lezen, een van zijn laatste: als een roep om het nieuwe, het innoverende. Al valt op hoe hij hier in ‘het gevecht tussen Orde en Avontuur’, traditie en experiment, voor de noodzaak van orde en structuur pleit.
‘De nieuwe tijdgeest,’ zegt hij tijdens een lezing in 1917, ‘hoort geheel bij de tijd waarin we leven. Het is een tijd die rijk is aan verrassingen. De dichter probeert de profetie de baas te worden, ‘de vurige merrie die nauwelijks was te temmen '(...). Hij wil als eerste een splinternieuwe poëzie scheppen voor de nieuwe expressiemiddelen grammofoon en film (...). ‘Wacht maar af, de wonderen zullen straks voor zichzelf spreken, de nieuwe tijdgeest pompt de wereld vol met leven en zal zich krachtig doen gelden in kunst, literatuur en alles wat we kennen.’
De strijd tussen oud en nieuw is overal aanwezig in het werk van Apollinaire. 'Zone', het lange, rijmende gedicht uit 1912 begint al meteen met de uitroep ‘Uiteindelijk word je deze oude wereld moe.’ Het ‘ik’ dat in het gedicht als ‘je’ wordt aangesproken rekent af met het achterliggende leven. De Eiffeltoren wordt het symbool van de nieuwe tijd, auto’s en vliegtuigen leggen nieuwe verbindingen – nog geen drie jaar geleden maakte een vliegtuig voor het eerst de oversteek over het Kanaal.”
frb
Uit: Het perfecte licht. Beschouwingen, verhalen, gedichten. Uitgeverij Scorpio, Eckelrade 1999
Over Guillaume Apollinaire: https://nl.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Apollinaire
Geen opmerkingen:
Een reactie posten