Aldus de schrijver (105)

 

“De beelden van Cor van Noorden (1927-2014) hebben alles met hem zelf te maken, ze spreken van kracht en groei, zwelling en energie. Alles wijst naar hem, naar iedere emotie. Ze ondersteunen en ademen, zijn op elkaar gericht en op de maker, spreken in gelijkmatige herhaling van de tijdstroom die alle dingen voortdurend doet veranderen. Ze zijn van een sterk emotionele geladenheid – hun materiaal is ruw en weerbarstig, hun expressie lyrisch-verfijnd. Ze reageren op elkaar, stevig en vast, in aardse oerkracht en mystieke bezieling.
Zo breken zijn beelden de stilte open, nacht en licht, spreken zij van een onstilbaar verlangen, ‘ontledigen’ de duisternis. Het is de sfeer die Roland Holst oproept in het gedicht ‘Ballingschap’: “Wind en water wijd en zijd/ houden dit eiland van verlangen  / vreemd en glinsterend gevangen / binnen den tijd// (...). En de beken zingen het mee, / En alle wateren lachen en klagen / of zij van eeuwigheid gewagen, tot aan de zee.”
In het halfduister van zijn woning-atelier, in de diepe tuin met verschillende lichtzijdes, in de nabijheid van de Maas, legt Cor van Noorden zijn ziel in elke hamerslag, wordt in het ritme van zijn ademtocht een kosmisch trillen zichtbaar in de grijze petit granit de l’Ourthe. Het is in deze beelden dat het raadsel van binnen/buiten – Henry Moore sprak ooit over ‘The mystery of the hole; the mysterious fascination of caves in hillsides and cliffs’ – samenvalt met het omringende landschap: de uitgestrekte grotten boven de langstrekkende rivier met zijn ronde inhammen, de oprijzende fruitbomen in de glooiende weilanden, het uitspansel dat heel het grensland omvat. Hier is het dat de beelden van Cor van Noorden hun ontstaan vinden.”

Uit: Frans Budé, Het perfecte licht. Uitgeverij Scorpio, Eckelrade 1999
Afbeelding: 'Collision', petit granit de l'Ourthe, 1982

Over Cor van Noorden: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cor_van_Noorden

RaamOver (8), 'Voortgang'

  

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

 

Nieuwe dichtbundel bij Meulenhoff: 'De tocht'

 

Onder de indruk van de sculptuur ‘L’Homme qui marche’ van Auguste Rodin (1840-1917) is het Frans Budé gelukt om in zijn poëzie dit beeldhouwwerk in beweging te brengen. Met zijn sterke verbeeldingskracht geeft hij het menselijke trekken mee – dromen, verwachtingen, emoties, herinneringen – en laat hij het voor een voetreis, waarbij zowel lands- als tijdgrenzen worden gepasseerd, vertrekken vanuit het Parijse atelier. Het einde van de tocht blijft lange tijd een raadsel. Uiteindelijk blijkt de bestemming in Nederland te liggen.

128 pag., € 20,00,-  E-book: € 11,99

De pers over eerder werk van Frans Budé:
• ‘Een scherp en eigenzinnig oeuvre dat bij herlezing recht overeind blijft.’ NRC Handelsblad
• ‘Een tijdloos en nauwgezet onderzoek naar de grenzen van leven en dood, herinneringen en vergetelheid, taal en stilte.’ de Volkskrant
• ‘Frans Budé laat zien dat mensenlevens wel uiteenlopende halteplaatsen aandoen, maar uiteindelijk dezelfde eindbestemming hebben.’ Trouw
• ‘Rijke bundel over reizen en reizigers. Nabij zijn ze. Allemaal.’ De Limburger
• ‘Frans Budé, de kleur- en vormgevoelige dichter, is een begenadigd waarnemer, ook en vooral van het onaanzienlijke leven.’ Ons Erfdeel

 

 

Aldus de schrijver (104)

 

“Bij het geluid van een auto die plotseling buiten door de straat scheurt, doe ik mijn ogen open. Uitgestrekt op mijn rug op een vreemd bed staar ik omhoog naar scheuren in een vreemd plafond: een gipsen rozet, vochtplekken als een iets donkerder schaduw in het wit. Ik heb de deur open laten staan en voel dat de stoffige, droge lucht in beweging is. Ik ga rechtop zitten en dein een beetje op en neer op de ongekend zachte matras. Een spinnenweb in de hoek van het plafond beeft even in de tocht, nauwelijks zichtbaar in het zwakke schijnsel van de bureaulamp. Hier zijn zelfs de spinnenwebben oud en dood. Maar voor die prijs kun je ook niet anders verwachten. En zó erg is het toch niet? Een vlekkerige vloerbedekking, een vuil raam met aan de buitenkant een laag uitlaatgassen en stof van het asfalt van jaren, vet van honderden handen zichtbaar als verkleuring rond de deurklink. Maar het bevalt me, en op een of andere manier vind ik het passen.”

Uit: Karl Ove Knausgård, Buiten de wereld. Vertaald uit het Noors door Marianne Molenaar. Uitgeverij De Geus, Amsterdam 2020

Over Knausgård: https://nl.wikipedia.org/wiki/Karl_Ove_Knausgård

RaamOver (7), 'Uitgelaten'

 

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

Gerrit Kouwenaar, 'Kijk het heeft gewaaid'. Voorgelezen door Remco Campert

 

Remco Campert leest van Gerrit Kouwenaar:

 

Kijk, het heeft gewaaid

op het kleine bladstille plein
lagen groene bladeren die er niet hoorden

het was een zomer zoals het behoorde
totaal als de oorlog die elders woedde

terwijl de stad als een bom lag te dromen
moest er een droom zijn geweest die niet droomde

iets om even te schrikken, in woorden, terwijl
de rivier de vrienden voorbijstroomde

zij spraken over taalgebruik tandbederf aan
staande doden, schatten de roerloze tegenoever

prezen de dag tot diep in het donker, het was
zoals het altijd geweest was –


Uit: Gerrit Kouwenaar, helder maar grijzer. Gedichten 1978–1996
Em. Querido's Uitgeverij b.v. Amsterdam

Over Gerrit Kouwenaar: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerrit_Kouwenaar

Over Remco Campert: https://nl.wikipedia.org/wiki/Remco_Campert

 

RaamOver (6), 'Strepen'

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

 

Aldus de kunstenaar (31)

 

“Liefde speelt zich af tussen verbeelding en realiteit. De twee polen van het menselijk bestaan. Op de plaat Nashville Skyline zingt Bob Dylan bijvoorbeeld: ‘Love is all there is, it makes the world go ‘round. Love and only love, it cant’be denied. No matter what you think about it / You just won’t be able to do without it’.
Alleen dat al horen zingen geeft me een algemeen gevoel van liefde voor het leven, gedragen door een onderstroom van emotie. Alle menselijke emoties en gevoelens komen in mijn werk voor, en daarom ook in de erotische tekeningen en schilderijen – tederheid, kleur, agressie, recht door zee, spontaniteit, tragedie, geweld, fantasie, sadisme en verbeeldingskracht. De mens stijgt doot zijn ervaringen in de liefde tot een hoger niveau van bewustzijn. Geen gepreek, dat is de oorzaak van oorlogen. Liefde is niet alleen realiteit: mijn vrouw Machteld kon ik niet eens zien zoals zij werkelijk was. Geen vrouw is er gelukkig mee alleen bekeken te worden zoals zij werkelijk is. Een vrouw wil de verbeelding gestimuleerd zien; zij heeft een intuïtieve intelligentie als het om liefde gaat.”

Karel Appel in: Karel Appel. Ik wou dat ik een vogel was. Berichten uit het Atelier. Samengesteld door R.H. Fuchs. Haags Gemeentemusem  / Uitgeverij Meulenhoff, Amsterdam 1990

 Afbeelding: Vrouw met bloemen en vlinder, olie op canvas 1975 

Over Karel Appel: https://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_Appel 

 

RaamOver (5), 'Versluierd'

 

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

Aldus de schrijver (103)

 

  

“Wanneer Rik Wouters in 1915 dit genadeloze zelfportret maakt (zijn laatste, meest intense, meest dramatische en meest bekende) is hij juist voor de tweede keer geopereerd aan de tumor waar hij al aan een tijd aan lijdt. Een stuk van zijn kaak is weggenomen, hij is aan één oog blind en zijn dieptezicht is hij daardoor kwijt. In zijn groenblauwe pyjama (kent u veel zelfportretten van een schilder in pyjama?) zit de schilder op een geruite deken voor een felrood gordijn, zijn handen rustend op de benen, verslagen. Hij neigt achterover, weg van de toeschouwer, en zit schuin in het vlak. Details zijn in het decor niet te onderscheiden. Eigenlijk bestaat het doek uit grote kleurvlakken met allerlei nuances. Zo is het gordijn zowel bloedrood als roze. Zoals gewoonlijk bij Wouters is het wit van het geprepareerde doek door de dunne verflaag zichtbaar. Er is één uitzondering op de regel van de grote kleurvlakken: het hoofd van de schilder is een spel van vlekjes in groen, bruin, rood, grijs, zwart.
       Dit lijkt, ondanks de wanhopige situatie, toch geen somber werk. Het frisse groen van de pyjama en het warme rood van het gordijn, twee contrastkleuren, strálen. Je kunt nauwelijks zeggen dat een neiging tot zelfexpressie Wouters tot een somber kleurgebruik heeft gebracht, zoals dat in andere ‘laatste werken’ wel het geval is. Of moeten we in zijn lichaamstaal toch angst, wanhoop en een ‘belijdenis van het lijden’ lezen? Er zijn verschillende interpretaties.
       Na een vergeefse derde operatie sterft de blind geworden kunstenaar aan een vorm van oogkanker, korte tijd nadat in Amsterdam opnieuw lovend onthaalde tentoonstellingen aan hem waren gewijd in het Rijksprentenkabinet en het Stedelijk Museum.”

Uit: Patrick De Rynck, Dit is België. In tachtig Meesterwerken. Uitgeverij Athenaeum–Polak & Van Gennep, Amsterdam 2010

Over Rik Wouters: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rik_Wouters_(kunstenaar)

Over Patrick De Rynck: https://nl.wikipedia.org/wiki/Patrick_De_Rynck

RaamOver (4), 'Nat'

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

Aldus de schrijver (102)

 

 

De Franse schilder Claude Monet (1840-1926) werkte aan het eind van zijn lange leven vaak in series. Talloze malen schilderde hij de kathedraal van Rouen, de waterlelies in zijn tuin in Giverney en een rij populieren in de buurt van dit Normandische plaatsje.
Een van de mooiste series wijdde Monet aan de stromijt. Misschien was er geen onderwerp geschikter om zijn interesses te demonstreren dan deze hulpeloze vorm. De nooit scherp afgebakende boog vormt een willoze speelbal van het weer en het licht. Nooit heeft het stro dezelfde kleur, nooit exact dezelfde vorm. Soms is het bedekt met sneeuw, soms is het alleen een negatief dat de glorie van de zon die erachter opkomt in de weg staat, soms beschijnt diezelfde zon het bergje zo, dat het een wolk lijkt die bij een erg heftige zonsondergang naar beneden is gevallen en zich nu tegen de aarde vlijt.”

Uit: Bianca Stigter, De ontsproten Picasso. Reizen door kunst en tijd. Uitgeverij Contact, Amsterdam, 2008

Over Claude Monet: https://nl.wikipedia.org/wiki/Claude_Monet

Afbeelding: 'Stromijten bij zonsondergang met sneeuweffect,' 1890-1891

 

 

RaamOver (3), 'Eerder'

 

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 

De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

 

Aldus de schrijver (101)

 

 

“Ik weet niet wat er die ochtend is gebeurd. Hoe het witte licht ons zo op een dwaalspoor kon brengen. We gingen recht op het land af, zonder ooit bij mijn iglo of de zeehonden terecht te komen. De slee van de man ging heel snel. Onder mijn billen voelde ik de platte ijsvlakte, en daarna de hobbels; ik voelde het moment dat we op het vaste land kwamen, het strandje achter ons lieten en over de toendra vlogen. De sneeuw leek ons als een luchtstroom te dragen. We bereikten de voet van de gletsjer die in de fjord afvloeit, en kwamen daarna bij het gebergte. De man stuurde zijn hond tussen de heuveltjes en de spleten door. De helling gleed onder hun poten weg als een lekker vette zalm in de bek van een beer. Tranen van de kou stroomden over mijn wangen, en naarmate we hoger kwamen werd het licht scherper. Van waar wij waren leek de kust volkomen wit. Hij sprankelde zelfs, lichter dan de ijsvlakte die her en der nog grijs was.”

Bérengère Cournut, Van steen en been. Vertaald uit het Frans door Uitgeverij Prometheus en Martine Woudt. Uitgeverij Prometheus, Amsterdam 2020

Meer over Bérengère Cournut: https://uitgeverijprometheus.nl/catalogus/van-steen-en-been.html

RaamOver (2), 'Begroeting'

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken. 
De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: frb

 

Aldus de schrijver (100)

 

“Hij viel door zijn dromen omlaag.
   Het mooiste was het moment waarop de ene droom nog steeds voortduurde, terwijl de volgende droom, waarin hij wakker zou worden, er al doorheen schemerde.
   De handen die hem streelden toen hij in het sneeuwlandschap stond, waren al van de vrouw uit de droom waarin hij terug gaat vallen, maar Xaver weet nog van niets, zodat die handen nu op zichzelf staan; het zijn wonderlijke handen in een lege ruimte; handen tussen twee verhalen in, tussen twee levens in; handen die bedorven zijn door lichaam noch hoofd.
   Moge deze aanraking van handen zonder lichaam zo lang mogelijk duren!”
 

Uit: Milan Kundera, Het leven is elders. Uitgeverij Agathon / Ambo, Weesp / Baarn 1985. Copyright © Nederlandse vertaling: de uitgevers

Over Milan Kundera: https://nl.wikipedia.org/wiki/Milan_Kundera

 

RaamOver (1), 'Scherm'

In het Raam aan de overkant van een straat blijken zich taferelen af te spelen die de fotograaf inspireerden en die, naar blijkt, zich ook in poëtische verbeelding kunnen voltrekken.
De komende weken zal op dit weblog steeds op zondag een reflectie van het RaamOver worden geplaatst.

Idee, foto’s en bewerking: Roel Idema. Poëzie: Frans Budé

 

Martinus Nijhoff, 'De vogels'

 De vogels

De arbeiders der fabriek aan de overkant
gaan, als de stoomfluit schaften heeft gefloten,
op een terrein, door muren ingesloten,
voetballen, vechten, eten. Onderhand
verzamelen de vogels langs de goten.
De hemel vraagt om kruimels van het land.
Reeds zwenkt de meeuw naar de uitgestoken hand,
en bij de schoen zijn mussen toegeschoten.
Andere vogels hebben het niet zo.
Ik heb hen vaak op de brug gadegeslagen,
zij haalden brood op het stempelbureau.
Als die om kruimels van de hemel vragen,
een bioscoop, een fiets, een radio,
komt de cavalerie de hoek om jagen.


Martinus Nijhoff, ‘De vogels’. Uit: Verzamelde gedichten, uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 1990

Over Martinus Nijhoff: https://nl.wikipedia.org/wiki/Martinus_Nijhoff

 

 

 

Aldus de schrijver (99)

 

 

“Bij de groepstherapie beklaagde het jonge meisje zich over mijn sarcasme. Ik zei dat het alleen maar een soort defensieve humor was, dat ik eerder sarcastisch ben om mijn echte verbittering te verbergen dan om iemand van me te vervreemden of bang te maken. Ik zei dat leven een willekeurige aangelegenheid is en dat ik alle recht heb om het te verwerpen. Elke keer dat ik in Katmandoe een berg beklom of afdaalde, verwachtte ik te zullen sterven; zelfs nu, wanneer ik ergens naar toe rijd rijd, verwacht ik niet daar ook te zullen aankomen. Niemand in de groep begreep me.”

Uit: Jerzy Kosinski, Duivelsboom. Uit het Engels vertaald door Oscar Timmers. Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam 1979
Over Jerzy Kosinski: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Kosinski

Hans Andreus, 'Ik wou vandaag ik was'

Ik wou vandaag ik was
een sprietje mooi groen gras,
maar da's natuurlijk onzin.

Ik had er ook maar weinig aan,
ik zou alleen maar ergens staan
op 'n weiland of tussen stenen

en geen mens zou naar me omzien
als ie daar toevallig voorbij zou gaan
op hele lange benen

en dan wou ik als sprietjes gras
weer dat ik een mens was,
dus wat ik nu al ben –

en zo kwam alles min of meer
op hetzelfde neer.

Hans Andreus, ‘Ik wou vandaag ik was’

Uit: Verzamelde gedichten, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 1983

Over Hans Andreus: 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hans_Andreus