"Schilderijen ontstaan door het verspreiden van verf over een oppervlak. Omdat dat niet willekeurig gebeurt moet men zoeken naar de principes, zoals bijvoorbeeld de richting van de bewegingen. Toen in de Renaissance het schilderen tot een humanistische kunst werd verheven, dat wil zeggen: tot een oefening in individuele intelligentie, werd het maken van een schilderij synoniem met een 'concept' – het geheimzinnige ontvangen van een idee. Die invalshoek op de schilderkunst deed de kunst afkeren van zijn ruwe, fysieke karakter. Ik weet niet of Per Kirkeby ooit in het bijzonder bepaalde ideeën heeft gehad over individueel schilderen. De essays, gepubliceerd in het boek Bravura zijn indrukwekkend omdat ze eenvoudig en rechtstreeks zijn: ze behandelen de kunst als alledaagse praktijk. Voor hem is het niet nodig om het belang van de kunst te verklaren of het bestaan van de kunst te legitimeren omdat hij zelf kunstenaar is. Hij mag dan twijfelen over bepaalde resultaten maar niet over het waarom van het schilderen. Een kunstenaar houdt zich niet bezig met wat zijn werk eventueel zou kunnen betekenen: hij houdt zich bezig met het hoe van het schilderen en waar hij zijn ruwe materiaal zal kunnen vinden. Een conceptueel idee zal kunnen helpen richting te geven aan zijn hand. Vaker echter vinden kunstenaars iets wat meer praktisch is: een goed motief of een interessante vorm met een sterkte identiteit die de bewegingen van de verf samenbindt, een verband afdwingt.
(...) Je kunt in Kirkeby zijn schilderijen zien dat hij graag zijn verf op een bepaalde manier hanteert. Gewoonlijk komen er een paar velden of plekken verf op het doek die in verschillende richtingen worden uitgestreken, dan over het oppervlak samenkomen – bewegend naar het midden, kruipend rond de zijkanten, elkaar rakend en voorbijgaand, in elkaar overgaand. Ze lijken te zweven, dan weer als ijsschotsen samen te pakken. Toch zijn de schilderijen zelden te dicht beschilderd: tussen en achter plekken komen andere kleuren tevoorschijn, soms heiig zoals de lucht die je door donkere bomen heen kunt zien oplichten.
Veel van Kirkeby's schilderijen zien er uit als landschappen maar zijn het niet. Hij gebruikt het spectrum van richtingen in het landschap; hij vond daarin een geschikte open structuur die hem toestond de verf op de manier te bewegen die hem aanstond – een matrix die voldeed aan zijn instinct en zijn behoeften."
Uit: Rudi Fuchs, Tussen kunstenaars. Een romance. Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam 2002
Afb.: Per Kirkeby, Zonder titel 1999, olie op canvas
Geen opmerkingen:
Een reactie posten