"Er rijzen bij dit paneel veel vragen. Omdat we weten dat huwelijken in de vijftiende eeuw thuis konden worden gesloten, in aanwezigheid van twee getuigen, is de verleiding groot er een huwelijksportret in te zien. In de spiegel zijn inderdaad twee mensen zichtbaar die in dezelfde ruimte aanwezig zijn, onder wie misschien Van Eyck zelf. 'Johannes van Eyck was hier, 1434' zegt het Latijnse opschrift erboven. Het 'handenspel' van man en vrouw lijkt op een verbintenis en een plechtig moment te wijzen. Of heet de man ons als kijker, evenals de twee anderen, gewoon welkom? Anderen denken aan het equivalent van onze huwelijksfoto's. In dat geval kijken we niet naar de ceremonie zelf, wel naar een koppel. Het hondje tussen de man en vrouw in vervult de functie van onze ringen: het is een symbool van trouw. Als enige kijkt de hond ons aan.
Wie zijn deze mensen? Zeker zijn we ook daar niet van, maar de grootste kanshebbers zijn de vierendertig jarige Giovanni Arnolfini en zijn vrouw of verloofde. Ze leggen de bleekheid aan de dag die de eigentijdse mode vereiste. Zijn gezicht is opvallend persoonlijk, dat van haar nogal popperig en engelachtig. Arnolfini was een van de vele Italianen die in het vijftiende-eeuwse Brugge als handelaar of bankier goede sier maakten en die het naturel en de ongelooflijke precisie van de Vlaamse portretkunst op hoge prijs stelden. De Arnolfini's, van wie er zeker vijf broers en neven in Brugge woonden, kwamen uit Lucca. Ze tonen zich hier als vrome lui: het kader van de spiegel bestaat uit tien schilderijtjes achter glas met taferelen uit Christus' lijdensverhaal, en links hangt een bidsnoer. Naast het bed staat een stoel waarvan het houten beeldje de heilige Margareta voorstelt, die vrouwen in barensnood bijstond. Is de vrouw misschien zwanger? Nee, een geprononceerde buik was in de mode, is tegenwoordig de gangbare mening. (Kijk ook maar naar Eva op Het Lam Gods)."
Patrick de Rynck, Dit is België. In tachtig meesterwerken. Atheneum–Polak & Van Gennep, Amsterdam 2010
Jan van Eyck: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_van_Eyck
Geen opmerkingen:
Een reactie posten