Aldus de schrijver (109)

 

“De ervaring dat Mondriaan een man van zelfverkozen afzondering was met een geringe aaibaarheidsfactor is geen biografische uitvinding van na zijn dood, laat staan een ‘mythe’, maar was reeds gemeengoed tijdens zijn leven. Uit de brieven van de kunstenaar zelf zijn legio uitspraken te selecteren die deze visie ondersteunen. Ook de mensen die hem van nabij hebben meegemaakt bevestigen dit beeld. Mondriaan had een sterke drang naar kluizenaarschap, maar compenseerde dit door een stelling ‘in het leven’ in te nemen van waaruit hij de strijd kon voeren die hem als kunstenaar verder bracht. Dit was omwille van de optimalisering en het kunstenaarschap, niet omwille van het leven zelf. Toen hij in juni 1919 na een afwezigheid van vijf jaar uit Nederland naar Parijs terugkeerde, probeerde hij zich daar zonder het minste succes een plaats te veroveren in wat wij vandaag de dag de scene zouden noemen. Aan Willy Wentholt, met wie hij een halfslachtige en nimmer geconsumeerde affaire (typisch voor zijn relatie tot vrouwen die mogelijke liefdespartner waren) achter de rug had, moest hij bekennen:

   ‘Ik heb een beetje moeilijke tijd gehad, nu gaat ’t al beter. Je begrijpt eer ik ’t zover had dat ik met berusting – voorlopig althans – mijn kluizenaar leven hier voortzet, alsof ik nog te  Laren was. Misschien kan je je indenken dat ik in ’t eerst vooral zoo graag wat meegedaan zou hebben, op allerlei gebied. Maar dat schijnt niet erg op mijn weg te liggen. Ook in Holland: als ik ergens aan meedeed, was er toch iets wat ’t weer bedierf.’”

Léon Hanssen, Alleen een wonder kan je dragen. Over het sublieme bij Mondriaan. Uitgeverij Huis Clos, Rimburg / Amsterdam 2017
Afbeelding: Piet Mondriaan, ’Victory Boogie Boogi’, 1942-1944 (onvoltooid). Olieverf, tape, papier, houtskool en potlood op doek, 127,5 x 127,5 cm, Kunstmuseum Den Haag

Over Piet Mondriaan: https://nl.wikipedia.org/wiki/Piet_Mondriaan

Over Léon Hanssen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Léon_Hanssen