“‘C’était un temps béni, nous étions sur les plages’ (het was een gezegende tijd, wij waren op de stranden) schilderde Pablo Picasso op een muur tussen twee vrouwelijke naakten in. Een dichtregel van Guillaume Apollinaire. Voor Apollinaire blijkt die ‘gezegende’ tijd maar kort te zijn geweest.
Een jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog ging Apollinaire in de vroege zomer van 1915 naar het front. Omdat hij niet meteen aan de frontlinie werd gelegerd had hij nu en dan tijd om te schrijven. Wat maanden later, als hij aan de frontlinie gestationeerd wordt, raakt hij al spoedig gedesillusioneerd door de ellende die zich in en rond de loopgraven afspeelt. In maart 1916, hij is diezelfde maand genaturaliseerd en heeft zijn naam veranderd, verwondt een granaatscherf zijn slaap.
Hij krijgt een jaar herstelverlof en probeert in die tijd het oude Parijse leven weer op te pakken, zijn hoofd in het verband; vaak genoeg is hij gekleed in militair uniform. Maar zijn gezondheid blijft zwak. Achtendertig jaar oud overlijdt hij binnen een paar dagen aan de Spaanse griep.
Picasso en zijn vrouw staan die negende november 1918, samen met zijn jonge echtgenote Jacqueline, aan Apollinaires sterfbed. Thuis, als hij zich in de spiegel van de badkamer bekijkt, tekent Picasso zichzelf uit – een strak en bleek gezicht dat in de gruwelijke ogen van de dood heeft gekeken. Een paar maanden later worden ook Apollinaires moeder en zijn broer het slachtoffer van de epidemie.
‘Het wordt stil in Parijs,’ schrijft Pablo Picasso aan een galeriehoudster in Biarritz, ‘heel stil. En ik ben nog maar pas zevenendertig.’
Een week voor zijn dood heeft Apollinaire in het tijdschrift ‘L’Europe nouvelle’ in een artikel afscheid genomen van een dichter. Hij schrijft, niet wetend wat hem zelf spoedig daarna overkomt: ‘De Spaanse, zo men wil Aziatische, griep heeft de nog vrij jonge dichter Justin-Frantz Simon uit het leven weggehaald, weggerukt in nog geen vier dagen tijd naast zijn jonge vrouw, geveld door dezelfde ziekte. Hij hield van het leven, dit moderne leven, en zijn jong talent was vol beloftes die nu door de dood zijn vernietigd.’
Alsof Guillaume Apollinaire een in memoriam voor zichzelf schrijft.”
frb
Uit: Het perfecte licht. Beschouwingen, verhalen, gedichten. Uitgeverij Scorpio, Eckelrade 1999
Over Guillaume Apollinaire: https://nl.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Apollinaire
Afb.: foto van de gewonde Apollinaire, maart 1916
Geen opmerkingen:
Een reactie posten