27-06-2024

‘Sublieme momenten en het sentiment daartussen’. Over het werk van Leon Janssen (3)

 


In ‘Fun city’, een intrigerende veelkleurenhoutdruk uit de negentiger jaren, weet Janssen het licht boven de speelplaats aan de rand van een stad zo te arrangeren dat de dansende figuren spelers worden in een spannende passage. Het heeft iets mysterieus gekregen. Kunnen de spelers nog aan het lot – en daardoor aan zichzelf – ontkomen, vraag je je af. Janssen geeft hun een vluchtweg: hij laat ze achter in een dans. Zo dansen ze voor ons oog weg. Het beeld is sterk, mede door de beklemming die er van uitgaat. Het brengt Martinus Nijhoff in herinnering. ‘Het tuinfeest’ begint zo:

De Juni-avond opent een hoog licht
Boven de vijver, maar rond om de helle
Lamp-lichte tafel in het grasveld zwellen
De bomen langzaam hun groen donker licht.

Leon Janssen ensceneert in zijn werk gevoelens. Hij voert mensen op in hun relatie tot elkaar. Liefde en hartstocht spelen een hoog spel, afgunst en jaloezie liggen voortdurend op de loer. Pleinen, parken, tuinen zijn de decors. Vaak is die tuin het paradijs, bij zoveel geluk gluurt de onafwendbare val in het verderf.
Maar er is vooral het spel van de kleine verrukkingen des levens – de geur van pasgehooid gras, een man die gel in zijn haar doet, een bijna naakt vrouwenlichaam, het spartelen van de forel in de zomerbeek.
Het leven schiet vaak tekort bij de droom. Net als Leon Janssen zwicht Nijhoff uiteindelijk voor de weemoed. ‘Het tuinfeest’ gaat als volgt verder:

Wij, aan ‘t dessert, eenzelvige rebellen,
Ontveinzen ‘t in ons mijmerend gedicht,
Om niet, nu ‘t uur eind’lijk naar weemoed zwicht,
Elkanders kort geluk teleur te stellen.

Ginds aan de overkant, gaan reeds gitaren,
En lampions, en zacht-plassende riemen,
Langzaam over verdronken sterren varen –

Zij zingen, nijgen naar elkaar en kussen,
Geenszins om liefde, maar om de sublieme
Momenten en het sentiment daartussen.


De wolkjes licht die in ‘Met de boot’ op de bodem van de rivier lagen, blijken verdronken sterren... Zo heeft Leon Janssen poëtisch het verstrijken van de tijd zichtbaar gemaakt, óók de tijd die zich onder het oppervlak beweegt.

(Afb. boven: 'Vrouw met minnaar'. Hout/linosnede 1981)

 

Uit: Frans Budé, Het perfecte licht. Uitgeverij Scorpio, Eckelrade 1999

Website Leon Janssen: https://www.leonjanssenart.com

Geen opmerkingen: