De ontdekking van het reizen (1)

 

“Vóór de eigenaar zijn reislaarzen uittrok en zijn handen waste, zorgde hij voor zijn paard. Een nette stal en een goede verzorging van de paarden werden vaak genoemd als een van dc belangrijkste kenmerken van een goede herberg. Zowel de gedreven reisverslaggever Fynes Moryson (1566-1630) als de abstracte hoofdpersonen uit de taalgidsen letten er scherp op dat hun paarden te eten kregen en hoeveel. Want hoewel een paard nou niet meteen iemands beste vriend hoefde te zijn, kon het toch van doorslaggevend belang zijn voor het leven en het welzijn van de reiziger. Vandaar dat reizigers, in hun lange lijst van klachten en beschuldigingen over de vetturini steevast rneldden dat de gidsen/koetsiers beknibbelden op het voer of het zelfs stalen. Naast de lengte van de plaatselijke mijl, vormden de hoeveelheden haver en hooi het voornaamste onderwerp van de metrologische observaties van de toerist. Voor sommige auteurs was het feit dat men in Spanje paarden kaf in plaats van hooi voerde, of dat men ze een bepaalde graansoort gaf, even belangrijk als wat ze zelf aan tafel te eten kregen. Morison merkte dat hij de grens tussen bier- en wijnzone was gepasseerd toen de stalknechts de vermoeide benen van zijn paard niet meer met ongegist bier, maar met aangelengde wijn afwreven. Dit alles gold natuurlijk alleen als een reiziger zelf een paard had; als hij de postkoets of een huurrijtuig nam, had hij in ieder geval een probleem minder aan zijn hoofd. 

Lange trajecten, bergen, de wisselende reisomstandigheden in verschillende landen – al die factoren sloten uit dat het eigen, favoriete paard van de reiziger ook zijn permanente reisgenoot was. Ik ken niet één geval waarin een reiziger over zijn paard spreekt als over een bijzonder individu; een paard was een vervoermiddel dat voortdurend werd verkocht en ingeruild.”
 

Uit: Antoni Mączak, De ontdekking van het reizen. Europa in de vroeg-moderne tijd. Vertaald uit het Engels door Aris J. van Braam. Uitgeverij Het Spectrum, Utrecht 1998
 

Over Antoni Mączak: https://en.wikipedia.org/wiki/Antoni_M%C4%85czak

Over Fynes Moryson: https://en.wikipedia.org/wiki/Fynes_Moryson

Afb.: Jeremias Schemel, Hongaarse koets, 1568